Hiermee kun jij je irritaties omdenken!

Mensen vinden altijd overal iets van. De een houdt zijn mening wat meer voor zich en de ander steekt het niet onder stoelen of banken. Vaak is die mening naar iemand anders gericht. En soms bevat het ook een oordeel. Zo ook in dit voorbeeld: Een kennis van me liet zich zonder scrupules uit over iemand anders en het viel me op dat de eigenschappen die hij in de ander herkende en waar hij zich aan stoorde, ook zijn eigenschappen zijn. Zo mooi hoe dat werkt. We zien in de ander wie we zelf zijn of wat we in onszelf missen of afkeuren.

Spiegels

Juist in het contact met de mensen om ons heen leren we ook onszelf kennen, want zij zijn onze spiegels. Wellicht kun je ook stilletjes op de top van een berg gaan zitten mediteren en weken lang introspectie doen om tot zelfkennis te komen, maar er zijn ook manieren die toegankelijker zijn in ons alledaags leven. Zoals bijvoorbeeld het kijken naar onze ergernissen. Irritaties kunnen we als een perfecte gids gebruiken om ons te leiden naar (onbewuste) overtuigingen, waardoor we onszelf beter leren kennen en begrijpen.

Projecteren

Toevallig las ik deze week een stuk van Byron Katie hierover. Het gaat over het zien van de wereld via onze eigen projector. “De wereld is het geprojecteerde beeld van jouw gedachten.” zegt ze. Wat we denken en geloven legt stofjes op onze lens en vormt onze realiteit. Onze zintuigen geven feitelijk door wat zich om ons heen bevindt en afspeelt, maar onze hersenen geven daar invulling aan en interpreteren het. We vinden er wat van. Het raakt iets in ons; een bepaalde opvatting over hoe we vinden dat onze omgeving zich wel of niet zou moeten gedragen. Bij het interpreteren van wat we zien en horen gieten we ons eigen emotionele sausje over datgene wat we waarnemen en daar ontstaat een vertroebeling. Misschien zoeken we wel bevestiging van dat wat we graag wel of niet willen geloven. Dan horen we wat we willen horen en zien we wat we willen zien, alleen maar om ons beeld van de werkelijkheid te bevestigen. Bij sterke emoties is het vaak lastig om de dingen die gebeuren in het juiste perspectief en helemaal objectief te zien. En soms zijn we ons niet eens bewust van die emoties, maar voelen we gewoon een sterke weerstand ergens tegen en hebben we überhaupt geen zin om daar over na te denken. Pas als we onze gedachten over die tegenzin bewust maken en erachter komen waar het vandaan komt, valt de blokkade weg en kunnen we het helder zien.

“Omdenken” van irritaties

Wanneer ik snap waarom ik me aan iemand erger en dat het eigenlijk indirect naar mezelf gericht is, kan ik er om lachen en dan is de emotionele lading weg.
Een voorbeeld: mijn moeder (67) wil leren met een iPad te werken. Ze is niet zo digitaal onderlegd, dus dit is voor haar een grote uitdaging. Wat doet ze? Ze heeft deze zomer een iPad gekocht met een seniorenhandleiding en nu ligt dat ding al een half jaar onaangeroerd in huis. Maagdelijk ligt hij te glanzen in de doos met een zacht laagje dons van stof erop. Mijn moeder stelt dingen uit. Ook al wil ze het wel graag, toch begint ze er niet aan. En altijd met een voor haar goede reden, welke ik overigens genadeloos bestempel als smoes. Dit vind ik nou zó irritant: doe er dan wat mee, ga het gewoon proberen! Geen smoezen meer.
Op een bepaald moment begon ik de overeenkomst te zien. Dit is namelijk wat ik ook doe als ik iets moeilijk vind: ik stel het uit! Mijn ervaring heeft me geleerd dat het meestal vanzelf wel goedkomt, als ik maar begin. Ondanks dat winnen de slechte smoezen het nog steeds regelmatig. En dat vind ik helemaal niet oké van mezelf. Eigenlijk keur ik dat heel erg af in mezelf, want ik vind dat ik dingen die ik spannend vind gewoon moet doen. Daar ontstaat dan een spanningsveld. Wanneer ik vervolgens een soortgelijke situatie bij mijn moeder herken, kan ik me mateloos ergeren. Maar als ik eerlijk ben, weet ik dat het over mijzelf gaat en dat ik me aan mijn eigen gedrag irriteer. Zodra ik besef dat ik aan het projecteren ben, valt de lading weg en ben ik opgelucht.
Nog een ander voorbeeld (mijn familie krijgt het te verduren hier, sorry!):  Mijn zusje kan heel goed haar grenzen aangeven en voor zichzelf opkomen (vind ik). Ook op momenten dat het misschien sociaal wenselijk is om iets anders te doen, kiest ze voor wat voor haar op dat moment belangrijk is. Dat irriteerde me regelmatig. Totdat ik me bewust werd van het feit dat ik dat eigenlijk ook graag zou willen: meer voor mezelf kiezen en niet altijd doen wat anderen van me verwachten.
Het feit dat ik me irriteer, zegt dus meer over mij dan over de ander.

Twist

Herken jij de voorbeelden in jouw leven? De volgende keer dat jij je ergens mateloos aan ergert, denk je: “Hé, wat betekent dit eigenlijk? Wat zegt dit over hoe ik erover denk en hoe ik over mezelf oordeel?” Draai het eens om.
Het kan ook zijn dat er juist een behoefte van jezelf achter zit. Datgene wat de ander doet, zou jij graag ook willen kunnen of doen. Maar misschien durf je het niet? Of vind je dat het niet oké is? Of ben je bang voor wat anderen dan van je zullen vinden? Daag jezelf maar eens uit om daar achter te komen. Met deze informatie kunnen we het leven een stukje makkelijker maken voor onszelf. Want er is niets zo irritant als je de hele tijd irriteren. Maar nu kun je je ergernissen ombuigen en er een positieve twist aan geven voor jezelf.